Enerji Ticareti ve Tedariği Zirvesi ISTRADE 2019’un son oturumu olan “Elektrik Ticareti Derneği (ETD) İstanbul Traders Meeting” yoğun katılım ile gerçekleşti.

EPİAŞ Yönetim Kurulu Üyesi ve ETD Başkan Vekili Mustafa Karahan açılış konuşmasında “Piyasanın serbestleşmesi ve gelişmesi için çalışıyoruz. Enerji ticaretinde serbestleşme gibi konuların tüm sektöre ve Türkiye’ye katkı sağlayacağını düşünüyoruz. 2011 yılında enerji borsası ile ilgili ilk yol haritasını hazırlamıştık, bu çalışma evrildi, gelişti ve 2015 yılında EPİAŞ olarak karşımıza çıktı. EPİAŞ bu oturumun da başlığı olan İleri Tarihli Fiziksel Teslimatlı Elektrik Piyasası çalışmasında, tüm sivil toplum kuruluşları ile açık bir iletişim kanalı kullandı, bu çalışma şekli de Türkiye’de örnek model olacak bir çalışma tarzı. Tüm sektörün  EPİAŞ’la çalışması çok kıymetli.” ifadelerini kullandı.

EPİAŞ Genel Müdürü Ahmet Türkoğlu ise konuşmasında “Bugün EPİAŞ olarak bizim için önemli bir gün, aslında bu güne kadar çok sayıda çalışma yaptık ancak bu kadar geniş bir kitleye yeni tasarladığımız piyasa hakkında herhangi bir bilgi vermedik. Bugün sizlere kendi tasarımımızı anlatacağız ve ardından piyasa ile ilgili alıcı ve satıcı tarafındaki görüşleri dinleyeceğiz.” dedi.

Açılış konuşmalarının ardından EPİAŞ Strateji ve İş Geliştirme Uzmanı Yusuf Sinan Akıncı, ‘İleri Tarihli Fiziksel Teslimatlı Elektrik Piyasası’ başlıklı sunumunda öncelikli olarak bazı temel kavramlara açıklık getirdi. Akıncı “Vadeli işlemlerde Forward ve Futures Sözleşmeleri arasındaki farkları açıklayarak uzlaşma şekline göre sözleşmeler fiziksel teslimatlı veya nakdi uzlaşmalı kontratların olduğunu belirtti.  Vadeli işlem sözleşmelerine ihtiyaç duyulmasının sebebine yönelik olarak Akıncı “Birincisi ikili anlaşmalara nazaran borsalar merkezi karşı taraf hizmetini sunuyor. Pozisyonları netleştirme imkanı var, ve bu net pozisyonlar üzerinden hesaplanan teminatlardan dolayı piyasa katılımcılarının hem karşı taraf riskleri olmuyor hem de ödemeleri gereken teminat miktarı daha da azalıyor. Son olarak ikili anlaşmalarda yapılan işlemlerin yayımlandığı herhangi bir platform bulunmuyor fakat vadeli işlem sözleşmeleri işlemin olduğu günden itibaren bütün piyasa katılımcılarına açık olacağı için ayrıca şeffaflık ve piyasa katılımcılarına belirli bir fiyat öngörüsünde bulunma imkânı da sağlıyor. “ şeklinde açıklamada bulundu.

Akıncı, forward ve futures sözleşmelerini karşılaştırırken “İki piyasa arasında farklılıklar bulunuyor. Futures organize piyasalarda,  Forward ise tezgâh üstü piyasalarda işlem görüyor. Forward’da karşı taraf riski varken, Futures’de işlemler takas kurumu tarafından garanti edilir. Forward’da kar zarar vade sonunda ortaya çıkar, günlük hareket sınırı ve teminat zorunluluğu yok. Futures’da ise kar-zarar günlük hesaplanır ve ilgili hesaplara yansıtılır, günlük fiyat hareket sınırı vardır ve teminat yatırılması zorunludur.” dedi. Akıncı organize piyasaların en önemli avantajlarından birinin pozisyonların netleştirilerek teminat hesaplanması olduğunu vurguladı ve organize piyasa ve tezgâh üstü piyasa üzerinden örnekler vererek açıkladı.

İTEP’te açılacak olan kontratlar hakkında bilgi veren Akıncı “Piyasalarda teklif bölgesi, teslimat dönemi ve yük tipi olarak üç çeşit özelliğe sahip kontratların olması gerekiyor. En düşük işlem limitimiz ise 1 lot olacak. İşleme açık kontratlar için piyasa katılımcıları maksimum 6 ay, 11 çeyrek ve 2 yıl sonrası için işlem yapabilecek. Piyasamız fiziksel teslimata göre hareket edecek. Saat 10.00 ile 16.00 saatleri arasında seanslarımız olacak. Gün içinde işlem yapılmazsa da anket, ihale ya da teorik fiyat yöntemleri yapılacak.” ifadelerini kullandı.

Akıncı’nın sunumundan sonra gerçekleşen, Enerjisa Üretim Santralleri A.Ş., Enerji Ticaret Derneği Kıdemli Piyasa Analisti ve Ticaret Müdürü Yusuf İlimsever’in moderatör olduğu ‘İleri Tarihli Fiziksel Teslimatlı Elektrik Piyasası’ oturumunda ise CK Enerji Yatırım Enerji Ticareti Direktörü Hüseyin Yeğin, Cenal Elektrik Üretim A.Ş. Enerji Ticareti Müdürü Melike Kaya ve EPİAŞ Strateji ve İş Geliştirme Yönetmeni Hasan Silahtaroğlu konuşmacı olarak yer aldı. Enerjisa Üretim Santralleri A.Ş., Enerji Ticaret Derneği Kıdemli Piyasa Analisti ve Ticaret Müdürü Yusuf İlimsever, “Bu panelde genel hatlarıyla alıcı ve satıcı için ve EPİAŞ perspektifinden İTEP’i değerlendireceğiz.” dedi.

EPİAŞ Strateji ve İş Geliştirme Yönetmeni Hasan Silahtaroğlu, “Geçtiğimiz yıl içinde sektörün durumundan kaynaklı olarak İTEP’in kurulmasına ilişkin çok ciddi talep gelmeye başladı. Daha önce bu piyasayı kurma yetkisi Borsa İstanbul’daydı. Başta Bakanlığımız olmak üzere, Borsa İstanbul, Takasbank, EPDK ve SPK ile görüşmeler yürüterek bu piyasanın EPİAŞ’ta kurulmasına ilişkin mutabakata vardık ve tüm paydaşların desteği ile hızlı bir şekilde buna yönelik kanuni düzenleme yapıldı. Bu vesile ile hepsine teşekkür ederim. Biz avrupadaki ileri gelen piyasaları inceledik. EPİAŞ’ın da katılımcılarla yoğun bir şekilde birlikte çalışarak yürüttüğü bir proje oldu. Biz en iyi piyasayı değil en sürdürülebilir piyasayı yapmayı hedefledik. Katılımcıların görüşleriyle birlikte tasarımımız şekillendi. Öneminden dolayı tüm konular teminata bağlanıyor. Teminatı anlamamız için enerji sektörünü iyi tanımanız gerekiyor.  Enerji sektöründe şuan ciddi bir güven sorunu var. Bununla birlikte yüksek bir kur riski var. Bu da bir takım teminatların alınmasını zorunlu hale getiriyor. Aylık ve günlük uzlaştırma modeli arasında aylık uzlaştırma modeli genel kabul gördü. Aylık model tüketiciler açısından OTC’ye kıyasla büyük bir farklılık oluşturmuyor. Ancak satıcı için OTC’de alışık olmadığı bir takım yüksek teminatlar getiriyor. Herkesi memnun edecek bir çözümün olmadığını biliyoruz. Ama en fazla katılımcıyı memnun edecek çözümleri bulmaya çalışıyoruz. Eğer İTEP iyi çalışırsa OTC’yi de destekleyeceğini düşünüyorum. Kontrat çeşitliliği arayan katılımcılar yine OTC’de işlem yapmaya devam edecektir.” dedi.

ETD İstanbul Traders Meeting -İleri Tarihli Fiziksel Teslimatlı Elektrik Piyasası Oturumunu izlemek için tıklayınız.