EPİAŞ’a kayıt sürecinin ilk adımı, tüzel kişilik kaydıdır.

Piyasa katılımcıları;

• İlk kayıt işlemlerini gerçekleştirmek üzere Online Kayıt üzerinden tüzel kişilik bilgilerini girerek “Onay Bekleyen” konumuna getirirler. Tüzel Kişilik kayıt durumunu “Onay Bekleyen” konumuna getiren Piyasa Katılımcısına ekran üzerinden;

formatında Takasbank ile Merkezi uzlaştırma bankası-katılımcı anlaşması yapabilmesi ve Başlangıç Teminatı Tutarını yatırabilmesi için gerekli olan Organizasyon EIC/ETSO kodu bildirilir.
Onay Bekleyen konumuna gelen piyasa katılımcısına EPİAŞ tarafından “Piyasa Katılım Anlaşması” (Zorunlu), “Gün Öncesi piyasası Katılım Anlaşması” (İsteğe Bağlı) ve “Gün İçi Piyasası Katılım Anlaşması” (İsteğe Bağlı) gönderilir. Başlangıç Teminatını Merkezi Uzlaştırma Bankasına yatıran Katılımcı, tüzel kişilik kaydının yapılması talebini içeren bir ön yazı ekinde aşağıdaki belgeleri, Enerji Piyasası İşletme Anonim Şirketine teslim eder.

• Lisanslarının sayfalarının her biri temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerce şirket kaşesi üzerine imzalanmış sureti,
• Tüzel kişilik kayıt formu (KF.01.)
• Belgelerde imzası bulunan kişi veya kişilerin imza sirkülerlerinin aslı ya da noter onaylı sureti,
• Ticaret sicil gazetesi fotokopisi,
• Sistem Yöneticisi (Admin) Formu (KF.03)
• Piyasa Katılım Anlaşması

Tüzel kişilik kaydı başvurusu EPİAŞ tarafından 10 iş günü içerisinde değerlendirilir. Başlangıç Teminat Tutarını Merkezi Uzlaştırma Bankasına yatırmayan ve başvuru evrakları arasında eksikler bulunduğu tespit edilen katılımcılara, Başlangıç Teminatı Tutarını yatırması ve eksikliklerin giderilmesi için 10 iş günü ek süre verilir. Başvuru dosyaları uygun bulunan veya tespit edilen eksiklerini 10 iş günü içerisinde tamamlayan piyasa katılımcısının tüzel kişilik kaydı EPYS üzerinden gerçekleştirilir. Tüzel Kişilik kaydı tamamlanan Piyasa Katılımcısına, e-posta yoluyla tüzel kişilik kaydının yapıldığı bildirilerek ilgili piyasalarda işlem yapabilmesi için gerekli olan “Kullanıcı Adı” ve “Geçici Şifre” gönderilir.

Piyasa Katılım Anlaşmasını imzalamayan, başlangıç teminatını yatırmayan ve eksiklerini zamanında tamamlamayan piyasa katılımcısının tüzel kişilik kaydı onaylanmaz, başvuru dosyası piyasa katılımcısına iade edilerek durum EPDK’na bildirilir.

Tüzel Kişi Kayıt Bilgileri Güncelleme

Tüzel Kişilik Unvan Değişikliğine İlişkin Güncelleme:

Tüzel Kişiliğin unvanında değişiklik yapılması halinde, unvan değişikliğinin onaylanabilmesi için Katılımcının portföyünde bulunan üretim santrallerine ilişkin sahip oldukları üretim lisanslarının Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca lisans tadil işlemlerinin tamamlanmış olması zorunludur.

Tüzel kişilik unvanında değişiklik olan piyasa katılımcısı unvan değişikliği talebini içeren ve ekinde yeni unvana göre düzenlenmiş aşağıdaki belgelerin yer aldığı bir ön yazıyla EPİAŞ’a başvurur;

• Lisanslarının sayfalarının her biri temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerce şirket kaşesi üzerine imzalanmış sureti,
• Tüzel kişilik kayıt formu (KF.01.)
• Belgelerde imzası bulunan kişi veya kişilerin imza sirkülerlerinin aslı ya da noter onaylı sureti,
• Unvan değişikliğini gösteren ticaret sicil gazetesi fotokopisi,

Yazılı başvuru yapmayan piyasa katılımcılarının unvan değişikliği işlemler EPİAŞ tarafından yapılmaz. Tüzel kişiliğe dair unvan değişikliğinin yapılmasını takiben,EPİAŞ tarafından gönderilen Piyasa Katılım Anlaşması ve gerekmesi halinde Gün Öncesi Piyasası Katılım Anlaşması ve Gün İçi Piyasası Katılım Anlaşması yeni tüzel kişilik için yeniden temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerce şirket kaşesi üzerine imzalanmış olarak EPİAŞ’a gönderilir.

Tüzel Kişiliğe İlişkin Diğer Güncellemeler:

• ADMIN kullanıcı bilgilerinin değişikliğine ilişkin talepler için yeni ADMIN kullanıcısı adına düzenlenmiş Sistem Yöneticisi (Admin) Formu (KF.03) nun, formu imzalayan yetkili kişilerin imza sirküleri ile birlikte EPİAŞ’a gönderilmesi zorunludur.
• Adres değişikliğine ilişkin talepler için, adres değişikliğinin yer aldığı ticaret sicil gazetesi fotokopisi resmi yazı ekinde EPİAŞ’a gönderilir.

Piyasa Katılımcılarının Tüzel Kişilik kaydını gerçekleştirmeleri için Piyasa Katılım Anlaşmasını imzalamaları zorunludur. Piyasa Katılım Anlaşması, piyasa katılımcısının dengeleme mekanizmasına katılımı ile Piyasa İşletmecisi ve sistem işletmecisinin dengeleme mekanizmasının işletimine ilişkin koşul ve hükümlerin yer aldığı standart anlaşmadır.

Gün Öncesi Piyasasına katılmak isteyen piyasa katılımcıları, Piyasa Katılım Anlaşmasına ek olarak Gün Öncesi Piyasası Katılım Anlaşmasını da imzalar. Gün Öncesi Piyasası Katılım Anlaşması, piyasa katılımcısının gün öncesi piyasasına katılımı ile EPİAŞ’ın gün öncesi piyasasının işletimine ilişkin koşul ve hükümlerin yer aldığı standart anlaşmadır.

Gün İçi Piyasasına katılmak isteyen piyasa katılımcıları, Piyasa Katılım Anlaşmasına ek olarak Gün İçi Piyasası Katılım Anlaşmasını da imzalar. Gün İçi Piyasası Katılım Anlaşması, piyasa katılımcısının gün içi piyasasına katılımı ile EPİAŞ’ın gün içi piyasasının işletimine ilişkin koşul ve hükümlerin yer aldığı standart anlaşmadır.

Vadeli Elektrik Piyasasına katılmak isteyen piyasa katılımcıları, Piyasa Katılım Anlaşmasına ek olarak Vadeli Elektrik Piyasasına Katılım Anlaşmasını da imzalar. Vadeli Elektrik Piyasasına Katılım Anlaşması,  piyasa katılımcısının Vadeli Elektrik Piyasasına katılımı ile EPİAŞ’ ın Vadeli Elektrik Piyasasının işletimine ilişkin koşul ve hükümlerin yer aldığı standart anlaşmadır.

Yenilenebilir Kaynak Garanti Sistemine (YEK-G) katılmak isteyen piyasa katılımcıları, Piyasa Katılım Anlaşmasına ek olarak Yek-G Katılım Anlaşmasını,  Organize Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Belgesi Piyasasına da katılmak isteyen piyasa katılımcıları ayrıca Organize YEK-G Piyasası Katılım Anlaşmasını da imzalar. Anlaşmalar, Piyasa Katılımcısının Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Sistemine ve Organize YEK-G Piyasasına katılımı ile EPİAŞ’ın bu sistemin ve piyasanın işletimine ilişkin koşul ve hükümlerin yer aldığı standart anlaşmadır.

Tüzel Kişi kaydını tamamlayan piyasa katılımcısına EPİAŞ tarafından resmi yazı ekinde gönderilen anlaşmalar, bütün sayfaları Şirket kaşesi ile kaşelenerek ve yetkili kişi/kişilerce tarih kısmı boş bırakılıp imzalanarak, anlaşmaları imzalayan yetkili kişi/kişilerin imza sirkülerinin aslı ile birlikte piyasa katılımcısı tarafından ön yazı ekinde EPİAŞ’a teslim edilir. Onaylanan anlaşma/anlaşmaların bir örneği EPİAŞ tarafından katılımcıya gönderilir.

Uzlaştırmaya Esas Veriş Çekiş Birimi Santral/Sayaç Kaydı

Üretim tesislerinin, sisteme verdikleri elektrik enerjisinin, uzlaştırma hesaplarında dikkate alınabilmesi için, yani sisteme verilen enerji ile ilgili olarak EPİAŞ tarafından ödeme yapılabilmesi için piyasa katılımcısının tüzel kişilik kaydının yanı sıra Uzlaştırmaya Esas Veriş Çekiş Birimi (UEVÇB)/Santral/Sayaç kaydının yapılmış olması gerekir.

Üretim ve OSB Üretim lisansına sahip piyasa katılımcılarının Gün Öncesi Piyasası, Gün İçi Piyasası, Vadeli Elektrik Piyasası, Yenilenebilir Kaynak Garanti Sistemi ve Organize YEK-G Piyasasına katılabilmeleri için tüzel kişilik kaydının tamamlanmış olması, ilgili piyasa anlaşmalarının imzalanması ve  üretim tesislerine ilişkin UEVÇB/Santral/Sayaç Kaydının yapılmış olması gerekir.

Piyasa katılımcılarının üretim tesislerine ilişkin UEVÇB/Santral/Sayaç kayıtlarının gerçekleştirilmesi için;

• Bir ön yazı ekinde aşağıda yer alan belgeler ile EPİAŞ’a başvuru yapılması gerekmektedir:
  • Kayıt edilecek uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerine ait ölçüm ve bağlantı noktalarını gösteren ve ilgili Dağıtım Lisansı sahibi tüzel kişi ya da TEİAŞ tarafından onaylı, ıslak imzalı tek hat şeması,
  • Bağlantı anlaşmasının temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerce şirket kaşesi üzerine imzalanmış sureti,
  • Tüzel kişilik kaydı sırasında teslim edilmiş olanlar hariç olmak üzere, üretim tesislerine ait lisanslarının temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerce şirket kaşesi üzerine imzalanmış sureti,
  • Üretim tesislerine ait geçici kabul tutanağı.

Söz konusu belgelerin sunulması durumunda, tüzel kişilik kaydını tamamlamış olan piyasa katılımcısının, UEVÇB/Santral/Sayaç onayı gerçekleştirilir. Resmi yazı ile piyasa katılımcısına ve sayaç verilerini periyodik olarak EPİAŞ’a sunmakla yükümlü ilgili EDAŞ ve/veya TEAİŞ’a bilgi verilir.

Bakanlık tarafından geçici kabulü yapılmış bir üretim tesisine ilişkin kayıt işlemlerinin tamamlanmamış olması halinde, söz konusu üretim tesisinin iletim veya dağıtım sistemine verdiği elektrik enerjisi uzlaştırma hesaplamalarında dikkate alınmaz. İletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi miktarına ilişkin olarak EPİAŞ tarafından herhangi bir tahakkuk ve ödeme yapılmaz. Bu üretim tesisinin iletim veya dağıtım sisteminden çektiği elektrik enerjisi miktarı, usulsüz elektrik enerjisi tüketimine ilişkin ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde değerlendirilir.

Bakanlık Geçici Kabulü Yapılmamış Üretim Tesisinin İç Tüketiminin Sistemden Çekilmesine Yönelik Uzlaştırmaya Esas Veriş Çekiş Birimi ve Sayaç Kaydı

Sisteme bağlantısı gerçekleştirilerek tesis geçici kabulü yapılmış ancak Bakanlık tarafından geçici kabulü yapılmamış bir üretim tesisi, ihtiyaç duyduğu elektrik enerjisini, sınırları içinde bulunduğu dağıtım bölgesinde faaliyet gösteren görevli perakende satış şirketinden ya da ilgili üretim tesisine ait uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin EPİAŞ’a kaydettirilmesi suretiyle tedarik edebilir. Aksi durumda, bu üretim tesisinin iletim veya dağıtım sisteminden çektiği elektrik enerjisi miktarı, usulsüz elektrik enerjisi tüketimine ilişkin ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde değerlendirilir. Söz konusu üretim tesisinin iletim veya dağıtım sistemine verdiği elektrik enerjisi uzlaştırma hesaplamalarında dikkate alınmaz.

Tüzel kişilik kaydını tamamlamış olan piyasa katılımcısının, Bakanlık Geçici Kabulü gerçekleştirilmemiş üretim tesislerinin iç tüketimlerini EPİAŞ’a kaydettirmesi suretiyle tedarik edebilmeleri için UEVÇB ve sayaç kayıtlarının gerçekleştirilmesi esastır. Bunun için;

• Bir ön yazı ekinde aşağıda yer alan belgeler ile EPİAŞ’a başvuru yapılması gerekmektedir:
  • Kayıt edilecek uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerine ait ölçüm ve bağlantı noktalarını gösteren ve ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi ya da TEİAŞ tarafından onaylı tek hat şeması,
  • Bağlantı anlaşmasının birer kopyası,
  • Tüzel kişilik kaydı sırasında teslim edilmiş olanlar hariç olmak üzere, üretim tesislerine ait lisanslarının temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerce şirket kaşesi üzerine imzalanmış sureti.

Söz konusu belgelerin sunulması durumunda UEVÇB ve sayaç onayı gerçekleştirilir. Resmi yazı ile piyasa katılımcısına ve sayaç verilerini periyodik olarak EPİAŞ’a sunmakla yükümlü ilgili EDAŞ ve/veya TEAİŞ’a bilgi verilir.

UEVÇB onayını müteakiben üretim tesisince yapılan çekişler uzlaştırma hesabında dikkate alınır. Ancak, sisteme verilen enerji, uzlaştırma hesaplarında dikkate alınmaz. Sisteme verilen enerjinin dikkate alınabilmesi için Bakanlık geçici kabulüne müteakiben UEVÇB/Santral/Sayaç Kaydı adlı bağlantıda belirtilen usule göre işlem yapılması gerekmektedir.

Uzlaştırmaya Esas Veriş Çekiş Birimi/Santral Güç Artırımı

UEVÇB/santral/sayaç kaydı yapılmış bir üretim tesisine ait daha önce işletmeye alınmamış bir ünitenin işletmeye alınması durumunda, üretim birimine ilişkin güç artırımının yapılabilmesi için ekinde Geçici Kabul Tutanağının yer aldığı resmi yazı ile EPİAŞ’a başvuru yapılması gerekmektedir. Başvuru doğrultusunda katılımcının UEVÇB ve santral bilgileri güncellenmek suretiyle güç artırımı gerçekleştirilecektir.

Sayaç Bilgileri Güncelleme

Daha önce kaydı yapılan bir üretim tesisine ait işletmeye alınmış bir ünitenin sayacının değiştirilmesi halinde ekinde sayaç okuyan kurumun onayladığı Güncel Tek Hat Şeması ve İlk Endeks Tespit Protokolünün yer aldığı resmi yazı ile EPİAŞ’a başvuru yapılması gerekmektedir.

Dengeleme Birimi, sistem işletmecisinin talimatları doğrultusunda üretim artışı/tüketim azalışı yoluyla sisteme enerji satışı yapmak (yük almak) ya da üretim azalışı/tüketim artışı yoluyla sistemden enerji satın almak (yük atmak) suretiyle dengeleme güç piyasasına katılan üretim/tüketim tesislerini ya da bu tesislere ait üniteleri ifade eder. Bağımsız olarak yük alabilen ve atabilen, sayaç verileri uzlaştırma dönemi bazında bağımsız olarak ölçülebilen tesisler dengeleme birimidir. Üretim tesislerinin dengeleme birimi olarak kaydedilebilmeleri için, aynı baraya bağlı üretim ve tüketim tesislerinin ayrı ayrı ölçülebilmesini sağlayan sayaçların tesis edilmesi gerekmektedir. Gerekli olması durumunda, sayaç yeri değişikliği, dengeleme birimi kayıt değişiklik ihtiyacının Sistem İşletmecisi tarafından belirlenip EPİAŞ tarafından ilgili piyasa katılımcısına bildirilmesinden itibaren 3 ay içerisinde tamamlanması gerekmektedir.

Üretim birimleri, aşağıda belirtilen belirli kaynak tipleri dışında UEVÇB kaydı sırasında dengeleme birimi olarak kaydedilir. Dengeleme birimi olma yükümlülüğünden muaf olan, ancak piyasa katılımcısı tarafından resmi yazıyla dengeleme birimi olması talep edildiği ve Sistem İşletmecisi tarafından uygun bulunduğu takdirde yukarıda belirtilen koşulları taşımak kaydıyla dengeleme birimi olabilecek olan üretim tesisleri ise şunlardır;

• Kanal veya nehir tipi hidroelektrik üretim tesisleri
• Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisleri
• Güneş enerjisine dayalı üretim tesisleri
• Dalga enerjisine dayalı üretim tesisleri
• Gel-git enerjisine dayalı üretim tesisleri
• Kojenerasyon tesisleri
• Jeotermal üretim tesisleri

Dengeleme birimi kaydı esas olarak UEVÇB kaydından bağımsız bir kayıt süreci değildir. Eğer tesisin dengeleme yükümlülüğü varsa UEVÇB kaydı sırasında UEVÇB tipi dengeleme birimi olarak seçilerek dengeleme birimi kaydı da gerçekleştirilmiş olur. UEVÇB kaydından daha sonra üretim biriminin dengeleme birimi olarak kaydedilmesi talep edilmiş ise ve bu talep uygun görülmüş ise EPİAŞ tarafından üretim tesisine ait UEVÇB tipi dengeleme birimi olarak değiştirilir.

Denge sorumluluğu, enerji dengesizliğine ilişkin EPİAŞ’a karşı mali sorumluluğun üstlenilmesini ifade etmektedir. Uzlaştırma faaliyetlerine katılabilmek için gerekli kayıt işlemlerini gerçekleştiren tüm katılımcılar dengeden sorumlu taraf niteliğindedir. Dengeden sorumlu grup ise, bir grup piyasa katılımcısının aralarında anlaşarak ve EPİAŞ’a yaptıkları beyanla denge sorumluluğunu – enerji dengesizliğine ilişkin mali sorumluluğu- aralarındaki bir piyasa katılımcısına aktarmalarıdır. Bu durumda denge sorumluluğunu üstlenen piyasa katılımcısı grubun dengeden sorumlu tarafı olmaktadır.

Dengeden sorumlu grup oluşturulabilmesi için DSG sahibi Piyasa katılımcısının, EPYS uygulamasında yer alan  Kayıt İşlemleri / DSG İşlemleri menüsünü kullanarak  DSG grubuna katmak istediği piyasa katılımcılarına DSG daveti göndermesi, bu DSG’de yer alacak piyasa katılımcılarının ise EPYS üzerinden aynı menüyü kullanarak  bu daveti kabul etmesi gerekmektedir. Gruba katılacak piyasa katılımcılarının tüzel kişilik kaydının tamamlanmış olması, üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin, portföyünde yer alan üretim tesislerinin en az birinin veya bir ünitesinin Bakanlık geçici kabulünün yapılmış olması ve başvuru yaptığı an itibariyle kendisi ile ilişkili uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerine ilişkin kayıtlarını tamamlamış olması gerekmektedir.

Dengeden sorumlu gruptan çıkışlar için DSG sahibi Piyasa katılımcısı tarafından ya da bu DSG’de yer alan Piyasa katılımcısı tarafından, EPYS uygulamasında yer alan  Kayıt İşlemleri / DSG İşlemleri menüsünü kullanarak DSG çıkış işleminin yapılması gerekmektedir.

Bir piyasa katılımcısının bir dengeden sorumlu gruba katılımının işlerlik kazanması, gruba katılım ile ilgili işlemlerin tamamlandığı fatura dönemini takip eden ilk fatura dönemi itibariyle başlamaktadır.

Dağıtım Şirketleri ve bölgelerindeki Perakende Satış Şirketleri sadece birbirileriyle ve Perakende Satış Şirketleri’nin tüzel kişilik kaydı sırasında oluşturdukları “serbest olmayan tüketiciler, tedarikçisini seçmemiş serbest tüketiciler, daha önce tedarikçisini seçmiş olup tekrar görevli perakende satış şirketinden düzenlenen perakende satış tarifesinden enerji alan serbest tüketiciler” kategorisi için dengeden sorumlu grup oluşturabilirler.