Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcımız ve EPİAŞ Yönetim Kurulu Başkanımız Sayın Abdullah Tancan  BloombergHT Fokus programına konuk oldu. 1 Haziranda açılacak Vadeli Elektrik Piyasası (VEP) ve Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Sistemi (YEK-G) konusunda değerlendirmelerde bulunan Tancan Türkiye’nin enerji ticaret merkezi olma yolundaki adımları ve bu konudaki öngörülerini de paylaştı.

VEP ve YEK-G 1 Haziran’da açılacak

Abdullah Tancan EPİAŞ’ın ilk vadeli ürünü olan Vadeli Elektrik Piyasası ile piyasa katılımcılarına ileri tarihli fiziksel teslimatlı elektrik ticareti yapma imkânı sunulacağını belirtti. VEP ile EPİAŞ’ın merkezi karşı taraf rolünü üstlendiğini söyleyen Tancan “Böylece piyasa katılımcılarına fiyat riskinden korunma ve geleceğe yönelik fiyat beklentilerini görme imkânı sunacağız.” dedi.

Yazılım çalışmalarının yerli ve milli kaynaklarla, EPİAŞ bünyesinde tamamlandığını vurgulayan Tancan “VEP’in tüm modüllerini 1 Nisan 2021 tarihinde sanal uygulamaya açmıştık. 17 Mayıs 2021 itibarıyla VEP’e katılmak isteyen piyasa katılımcılarından başvurular toplanmaya başlandı ve 1 Haziran 2021 tarihinde gerçekleşecek ilk seans ile birlikte Vadeli Elektrik Piyasası canlı ortamda faaliyete geçireceğiz.” dedi.

Yaygın adıyla yeşil sertifika olarak tanımlanan YEK-G piyasasının da yine aynı tarihte faaliyete geçeceğini söyleyen Tancan YEK-G ile elektriğin üretimi ve tüketiminde yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını yaygınlaştırmayı, sektöre yeni bir kaynak oluşturmayı ve çevreyi korumayı amaçladıklarını belirtti. “YEK-G Sistemi, tüketicilere tedarik edilen elektrik enerjisinin, lisans sahibi tüzel kişiler tarafından yenilenebilir enerji kaynaklarından üretildiğinin takip, ispat ve ifşa edilmesi ile tüketicilere yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik enerjisi tükettiğini belgelendirilme imkânı sunulacağını vurgulayan Tancan “Bu şekilde üretimden tüketime elektrik enerjisinin kaynağı belgelendirilmiş ve EPİAŞ onaylı bir sistem içerisinde de bunu izleme imkânı tüketicilere sağlanmış olacaktır.” ifadelerini kullandı.

Vadeli Doğal Gaz Piyasası ile piyasa katılımcıları portföylerini daha esnek şekilde yönetebilecek 

VEP ve YEK-G piyasalarının yanı sıra 2021 yılı son çeyreğinde açılması planlanan Vadeli Doğal Gaz Piyasası (VGP) ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Tancan “Vadeli kontratlar işlem görmeye başladığında sadece işlem hacmine ve likiditeye katkı sağlamakla kalmayıp aynı zamanda piyasada öngörülebilirliği de artıracaktır. VGP ile birlikte piyasa katılımcılarımız portföylerini daha esnek bir şekilde yönetebilecekler.” dedi.

Spot piyasalarda hacim olarak Avrupa’daki en çok işlem yapan 4. Borsayız

Ülkemizin elektrik üretim kurulu güç kapasitesinin 2021 yılı Nisan ayı sonu itibarıyla 97.376,5 MW’a ulaştığını belirten Tancan yenilenebilir kaynakların toplam kurulu güç içerisindeki payının ise yüzde 52 seviyesinde olduğunu söyledi. Ardından 2023 yılına kadar yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklı elektrik kurulu gücün toplam kurulu güç içindeki payının % 65’ler seviyesine ulaşmasını hedeflediklerini vurguladı. Tancan, pandemi döneminin ilk üç ayında tüketimde %15-20 azalma olduğunu ancak 2020 Haziran-Temmuz ayları ile özellikle sanayi tipi tüketim olmak üzere tüketimde artış olduğunu vurguladı.

EPİAŞ’ın ülkemizin enerji ticaret merkezi olması vizyonundaki rolü üzerinde duran Tancan “Spot piyasalarda hacim olarak Avrupa’da en çok işlem yapan 4’üncü borsayız. Güvenilir bir fiyat oluşması ve uluslararası yatırımcıların da bu fiyata itibar etmesi gerekiyor. Bu itibarı da spot piyasamızla sağladığımızı düşünüyorum.” dedi. VEP ve VGP ile piyasa katılımcılarına sunulan ürün ve hizmetlerde ürün çeşitliliği anlamında Avrupa piyasaları ile aynı seviyeye gelineceğini belirten Tancan,  bu çalışmaların bir sonucu olarak “EFET tarafından hazırlanan bölgesel ticaret merkezi değerlendirmelerinde ülke puanımızı, piyasamızda her yıl kat ettiğimiz gelişmeler neticesinde artırarak sıralamadaki yerimizi üst konumlara taşıyoruz.” dedi.

Enerji arz güvenliği anlamında yapılan kapasite artırıcı çalışmalar ile elektrik alt yapısının TEİAŞ tarafından güçlendirildiğini ve ENTSO-E ile Avrupa ile de senkron bağlantılar geliştirildiğini belirten Tancan, BOTAŞ’ın son yıllarda yaptığı çalışmalar doğrultusunda ise TANAP ve Türk Akımı Projelerinin devreye alındığını, gaz depolama kapasitesinin 2023’te, 10 milyar m3’e çıkarılacağını ve FSRU gemileriyle, yapılan limanlar ile birlikte Türkiye’de doğal gazda birçok giriş noktası olacağını belirtti. Arz güvenliğini sağlamak için birçok ülke ile boru gazı ve LNG gazı ile ilgili ileri tarihli bağlantılar olduğunu söyleyen Tancan “İstikrarlı şekilde büyüyen gaz piyasamız bizim yeni kontratlarda daha seçici olmamızı sağlayacak ve pazarlık gücümüzü artırıcı rol alacaktır. Spot ve Vadeli gaz piyasalarımız ile ticaret merkezi olmak için bütün bileşenler bir araya gelmiş olacaktır. Ayrıca keşfedilen gaz da Türkiye’nin enerji ticaret merkezi olma vizyonuna çok önemli ve çok olumlu katkılar yapacaktır.” dedi.

YEKDEM’de destek fiyatları üç ayda bir güncellenecek

Tancan, YEKDEM’de TL bazlı yeni destek fiyatlarının açıklandığını ve bu destek fiyatlarının belirlenen formülasyonla üç ayda bir güncelleneceğini söyledi. Bu fiyatları belirlerken dünyadaki benzer yatırımlar için verilen destekleri de dikkate aldıklarını, yatırımların yapılabilir ve tüketiciler için de katlanılabilir bir bedel olması konusunda optimum noktayı yakalanmaya çalıştıklarını ve bu kapsamda yenilenebilir enerji yatırımlarının devam edeceğini düşündüğünü belirtti. YEKA yarışmaları hakkında da detaylı bilgi veren Tancan,  “Bu günlerde toplam 2000 MW’lık rüzgar YEKA yarışması ve 1000 MW’lık yeni bir güneş YEKA yarışmasının da ilanları yapılacak. İnşallah sektörümüze ve ülkemize hayırlı olur.” dedi.

Röportajı izlemek için tıklayınız.

[Show slideshow]