Bakan Dönmez: “Daha fazla yerli daha fazla yenilenebilir”
5. Türkiye Enerji ve Doğal Kaynaklar Zirvesi, Turkuvaz Medya Merkezi’nde gerçekleşti.
Zirvede konuşma yapan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Türkiye’nin enerji alanında dönüşümüne dikkati çekerek, “Türkiye, bu anlamda erken yol alan ülkelerden biri. Biz enerji dönüşümünü kaynaktan teknoloji üretimine kadar bütüncül bir perspektifte kendi iç dinamikleriyle harekete geçiren nadir ülkelerden biriyiz. Her zaman şunu dedik; “daha fazla yerli, daha fazla yenilenebilir”. Son dönemde enerji ve emtia fiyatlarında yaşanan hızlı artış bir kez daha gösterdi ki; yerli kaynaklara dayanmayan bir sistemde enerji bağımsızlığından söz edemeyiz. Bugün enerji kurulu gücümüzün yüzde 65’i yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına dayanıyor. Yenilenebilir enerjide ise adeta bir Türkiye baharı yaşanıyor.” ifadelerini kullandı.
Enerji verimliliğini özellikle hanelerde yaygınlaştırmak istiyoruz
Konuşmasında enerji verimliliğinin önemine de değinen Bakan Dönmez, “Enerji verimliliğini özellikle hanelerde yaygınlaştırmak istiyoruz. Hanelerde enerji verimliliğini teşvik edecek uygun şartlı krediler için Hazine ve Maliye Bakanlığımızla görüşüyoruz. Planlama için de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızla temas halindeyiz. Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planımızı 2017’de ilan etmiştik. Son 5 yıllık döneme baktığımızda enerji verimliliğine toplamda 6 milyar 447 milyon dolar yatırım yaptık. Toplamda 1,56 milyar dolarlık bir tasarruf sağladık. Bu tabi kümülatif bir tasarruf olacağı için tasarruf miktarı her yıl üzerine koyarak daha da artacak. 2021 yılında enerji verimliliğine 1 milyar 325 milyon dolar yatırım yaptık ve karşılığında 372 milyon dolarlık bir tasarruf sağladık. Bu yıl 1,06 milyon TEP birincil enerji tasarrufuyla ilk defa 1 milyon TEP sınırını aştık. 2021, enerji verimliliğinde en yüksek yatırımın ve en yüksek tasarrufun sağlandığı yıl oldu. Yine geçtiğimiz yıl enerji verimliliği uygulamalarıyla 15,61 milyon ton CO2 salınımını da engellemiş olduk.” dedi.
“Arz güvenliği için üretim portföyünün çeşitliliği, kaynakların çeşitlenmesi önemli bir yere sahip”
Zirvenin öğleden önce gerçekleşen oturumunda konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Abdullah Tancan, elektrik fiyatlarındaki artışın sadece ülkemizde değil; tüm dünyada yaşandığını belirtti. Dünyada ve ülkemizde elektriğin hangi kaynaklardan üretildiğini veriler üzerinden açıklayan Tancan, 2021 yılında yağış azlığı nedeniyle ithal kaynaklardan üretim oranının arttığını belirtti.
Dünyadaki tek farkın nükleerin kullanımı olduğunu söyleyen Tancan, “ Önümüzdeki yıllarda biz de üretim portföyümüze nükleeri kazandırmış olacağız. Arz güvenliği için üretim portföyünün çeşitliliği, kaynakların çeşitlenmesi önemli bir yere sahip.” ifadelerini kullandı.
Petrol, doğal gaz, kömür fiyatlarındaki değişimi verilerle anlatan Tancan, doğal gazın fiyatının 10 kat arttığını vurguladı. Fiyatlardaki artışların elektrik piyasalarındaki fiyat artışlarına neden olduğunu söyledi.
“Duyarlı, esnek, dijitalleşme ile uyumlu ve rasyonel olmak gerekiyor”
Aynı oturumda konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Dr. Alparslan Bayraktar, dünya üzerinden makro bir değerlendirme yaparak konuşmasına başladı. Geçmişte gerçekleşen zirveleri hatırlatan Bayraktar “5 yıl önce 2018 yılında gerçekleştirdiğimiz toplantıda gündemimiz iklim değişikliğiydi. 2019 yılında ise dünyadaki belirsizliğe (göç, emtia, piyasa kırılganlıkları) vurgu yapmıştık. 2020 yılı pandemi sonrasında ise bölge ve ülke olarak jeopolitik krizin yaşandığı bir ortamdayız. Böyle bir ortamda düşük karbon, karbon nötr olma konusunun gündeme gelmesi de zorlaştı. Arz güvenliğinin önemli olduğu bir süreci yaşıyoruz. Bu süreçte akıllı enerji dönüşümüne ihtiyaç var. Bunu dört madde ile değerlendirirsek; duyarlı, esnek, dijitalleşme ile uyumlu ve rasyonel olmak gerekiyor.” dedi. Glasgow’da heyecanlı hedeflerin açıklandığını, karbon nötr olma hedeflerinin konulduğunu belirtti. Bu hedeflerin, endüstri, sanayi, ulaşım, tarım gibi birçok alanda dönüşüm yaşanması gerektiğini belirtti. ABD, Avrupa, Kanada’dan örnekler veren Bayraktar, söylem ile gerçekleşenler arasındaki farkı vurgulayarak, rasyonel hedefler konulması gerektiğini belirtti.
Petrol, kömür ve doğal gaz fiyatlarındaki artışı vurgulayan Bayraktar, piyasa ve ekonomik gerçekler göz önünde bulundurulduğunda, fosil yakıtlardan hemen çıkılmasının mümkün olmadığını vurguladı.
Hâlihazırdaki süreci değerlendiren Bayraktar, yaşadığımız şey, enerji krizi olarak değil, politik bir kriz olarak değerlendirilebileceğini söyledi.